Zespół aktorski
Aktorzy
Zbigniew Kosowski
Absolwent Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie /1975/
1.09.1975 – 31.08.1979 – Teatr im. J. Kochanowskiego, Opole.
1.09.1979 – Stary Teatr, Kraków
W subiektywnym spisie aktorów teatralnych Jacka Sieradzkiego czytamy: „można też z podziwem patrzeć (…) jak się ustawia do kolegów, słucha ich i partneruje w zgodzie z najlepszymi standardami zawodu, jak wygina śmiało ciało i modeluje sylwetkę, bezbłędnie znajdując się w każdej scenicznej sytuacji. Taki aktor w zespole to skarb”, a słowa te potwierdzają się w pełni w monumentalnym „Art of living” Katarzyny Kalwat oraz surrealistycznej „Trąbce do słuchania” Agnieszki Glińskiej. Humor i umiejętność wnikliwej obserwacji ludzkich zachowań zaprezentował w „Marzeniach polskich / Les rêves polonais” Jędrzeja Piaskowskiego. W inscenizacji „Wesela” Jana Klaty aktor w porywającym fleszu oddaje butę, megalomanię i duchową marność postaci Hetmana wykrzykującego pogardliwe: „Polska to wszystko hołota, tylko im złota”. O roli we „Wrogu ludu” tego samego reżysera z uznaniem pisał Witold Mrozek: „Kluczową postacią jest reprezentant miejscowych drobnych i średnich właścicieli Aslaksen (Zbigniew Kosowski), zmieniający strony w zależności od koniunktur i powtarzający mantrę, że najważniejszą cnotą jest «umiarkowanie». To on reprezentuje «większość», czyli «demos», który w ostatecznym starciu zmusza Stockmanna do wyjazdu z miasta”.
Role we wcześniejszych przedstawieniach Klaty w Starym Teatrze: Doktor Denkmal w „Trzech stygmatach Palmera Eldritcha” oraz korowód barwnych postaci w „Trylogii” Sienkiewicza: Ataman, Kompan Kmicica, Przeor Kordecki, Król Polski, Potocki – pokazały artystę podążającego za wyzwaniami, pełnego dynamiki, kreatywnego. W „Królestwie” w reżyserii Remigiusza Brzyka Zbigniew Kosowski przejmująco gra rolę mężczyzny, stojącego na straży godności umierającego ojca. Aktor otwarty na różnorodność teatralnego języka odnalazł się również w inscenizacjach twórców młodego pokolenia, m.in. w „Dwunastu stacjach” Evy Rysovej, „Pani Bóg Halinie” Marii Spiss, „Książce telefonicznej” Michała Buszewicza czy „Wszystko zmyślone” Anny Karasińskiej. Temu wybitnemu aktorowi Agnieszka Glińska powierzyła także role w czytaniach „Trzech sióstr” i „Mewy” Antona Czechowa, gdzie mógł zaprezentować swój perfekcyjny warsztat przy braku scenografii, kostiumów czy ruchu scenicznego.
Aktor debiutował w 1975 roku rolą Mefistofelesa w „Doktorze Faustusie” Marlowe’a na scenie opolskiego Teatru im. Jana Kochanowskiego, na której spędził pierwsze cztery sezony, po czym dołączył do zespołu Starego Teatru. Warsztatowy perfekcjonista, oszczędny a zarazem niezwykle celny w użyciu środków wyrazu, obdarzony naturalną vis comica jest jednocześnie refleksyjny i zdystansowany, co udowadnia błyskotliwą rolą Obcego w spektaklu „Pierwiastek z minus jeden” w reżyserii Agnieszki Mandat. W Starym Teatrze przez lata pracował z Andrzejem Wajdą, Jerzym Jarockim, Rudolfem Ziołą, Tadeuszem Bradeckim (nagroda za rolę Walka w brawurowej „Wiośnie Narodów w Cichym Zakątku” na XXVII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych). Zbudował dziesiątki postaci, znakomicie wydobywając elementy komiczne z subtelnie akcentowanym dramatem, tragedią „smutnego błazna”.
Najwięcej ról stworzył w inscenizacjach Krystiana Lupy począwszy od „Powrotu Odysa” Wyspiańskiego przez „Braci Karamazow” Dostojewskiego, „Malte” Rilkego, I i II część „Lunatyków ” Brocha, „Mistrza i Małgorzatę” Bułhakowa czy „Zaratustrę” Nietzschego/Schleefa. Za rolę Radcy Baurata w „Kalkwerku” został nagrodzony podczas XXXVIII Kaliskich Spotkań Teatralnych. Celna analiza psychologiczna relacji międzyludzkich w „Sztuce” Yasminy Rezy, którą przeprowadził Lupa w nietypowej dla swoich teatralnych zainteresowań formie „dobrze skrojonej komedii”, pozwoliła aktorowi zabłysnąć pełnią aktorskich możliwości: „jest idealnym wcieleniem mieszczanina z awansu, śmiesznie przywiązanego do tradycji, trzeźwego realisty, który nawet emocje zwykł przeliczać na pieniądze. Nieszczęście Marca to dojmujące poczucie intelektualnej niższości i niemożność wyrzeczenia się własnego osądu rzeczywistości”. Krystian Lupa nie tylko obsadzał go w niemal wszystkich swoich inscenizacjach, także najczęściej jemu podczas pracy nad przedstawieniami powierzał asystenturę.
Aktor wielokrotnie współpracował z Pawłem Miśkiewiczem: m.in. tworząc znakomitą rolę złotnika Helmuta, który podczas spektaklu nie wypowiada ani słowa, skoncentrowany na wykonywanych z niesamowitym skupieniem, powtarzalnych działaniach w „Niewinie” Dei Loher. W pamięć widzów zapadły także role w innych spektaklach reżysera: na poły farsowe z nutą psychologii postaci Bystrego i Pana Grossa w wielowarstwowym, nasyconym szaleństwem obsesji „Auto da fé” Eliasa Canettiego, a także Mężczyzna z Mapą Nieba opowiadający o zaletach elektryczności i czarnej dziurze w „Przedtem/Potem” Schimmelpfenniga. Rolą Strażnika w „Król umiera, czyli ceremonie” Ionesco w reżyserii Piotra Cieplaka celnie wpisał się w nostalgiczną przypowieść o umieraniu.
Nagrody
1987 – XXVII Kaliskie Spotkania Teatralne nagroda za rolę drugoplanową – za rolę Walka [w] Wiosna Narodów w Cichym Zakątku A. Nowaczyńskiego, reż. T. Bradecki.
1998 – XXXVIII Kaliskie Spotkania Teatralne nagroda za rolę epizodyczną – za rolę Baurata [w] Kalkwerk T. Bernharda, reż. K. Lupa.
W teatrze
W repertuarze
- Mała Apokalipsa 20XX
- Marzenia polskie / Les rêves polonais
- Trąbka do słuchania
- Królestwo
- Pierwiastek z minus jeden - Obcy
- Wesele - Hetman
- Wróg ludu - Drukarz Aslaksen
Pozostałe
- Art of Living
- Wiśniowy sad
- Wszystko zmyślone
- Sen nocy letniej - Piotr Kloc
- Stara kobieta wysiaduje - PAN - **
- Książka telefoniczna
- Trylogia - ATAMAN; KOMPAN KMICICA; PRZEOR KORDECKI; KRÓL POLSKI; POTOCKI
- Pan Tadeusz czyli Ostatni Zajazd na Litwie - Podkomorzy
- Dwanaście stacji - Wujek; Przewodnik wycieczki **
- Rzeczpospolita Babińska - Jedna z postaci
- Pani Bóg Halina - Jedna z postaci
- Trzy stygmaty Palmera Eldritcha - Doktor Denkmal
- Przedtem/Potem - Mężczyzna Z Mapą Nieba
- Auto da fé - Pan Gross; Bystry
- Zaratustra - Karzeł
- Niewina - Helmut; jej mąż; jubiler
- Szkoła żon - Oront **
- Car Mikołaj - Kozłowski
- Mistrz i Małgorzata - Michał Berlioz
- Spaghetti i miecz - Kombatant
- Tomasz Mann - Frank
- Słomkowy kapelusz - Achilles de Rosalba
- Lunatycy - Huguenau czyli Rzeczowość - Komendant Kuhlenbeck
- Sztuka - Marc
- Burza - Bosman
- Faust cz.I - Czeladnik; Koczkodanica; Postać w Chórze Czarowników
- Romulus Wielki - Tulius Rotundus
- Lunatycy - Esch; czyli Anarchia - Baltazar Korn
- Reformator - Kum
- Jak wam się podoba - Mr Martext
- Wujaszek Wania - Ilja Tielegin
- Kalkwerk - Radca Baurat
- Mizantrop - Akast
- Mąż - Doktor; Wariat
- Malte albo Tryptyk marnotrawnego syna - Lekarz I; Szwagier;Gospodarz
- Fantazy - Kajetan
- Księżniczka Turandot - Brighella
- Bracia Karamazow - Pan Musiołowicz
- Słuchaj, Izraelu! - Żandarm niemiecki
- Operetka - Franciszek
- Wiosna Narodów w Cichym Zakątku - Walek
- Dom; który zbudował Jonathan Swift - Liliput II
- Woyzeck - Żołnierz
- Gyubal Wahazar - Przyjemniaczek
- Wzorzec dowodów metafizycznych... - Fryer
- Don Carlos infant Hiszpanii - Don Rajmund de Taxis
- Antygona - Postać w Chórze
- Wit Stwosz - Wyrobnik
- Rdza - B
- Tragiczna historia Hamleta księcia Danii - Dworzanin
- Powrót Odysa - Medon
- Romans z wodewilu - Staszek
- Próba lotu - Kogutek **
- Dla miłego grosza - Lokaj pułkownika Karola
- Queen Mary - Ricard **