Repertuar

Towiańczycy; królowie chmur

Towiańczycy; królowie chmur

Jolanta Janiczak
Reż. Wiktor Rubin
Scena Kameralna
ul. Starowiślna 21

Data
premiery

14.03
2014

czas
trwania

120 min.

Spektakl „Towiańczycy; królowie chmur” opowiada o bardzo burzliwym momencie w dziejach Wielkiej Emigracji; a konkretnie dotyczy dnia 30 lipca 1841 roku; gdy na progu domu Adama Mickiewicza na ulicy Amsterdam 1 w Paryżu pojawia się Andrzej Towiański. Towiański był twórcą Koła Sprawy Bożej; do którego należało wielu wybitnych polskich emigrantów: Adam Mickiewicz; Seweryn Goszczyński; Celina Szymanowska itd. W przedstawieniu pojawiają się także postaci Władysława Mickiewicza; Ksawery Deybel; Rama Gerszona oraz Konrada; który mierzy się z losami swoich poprzedników z „Dziadów” i „Wyzwolenia”. Towiański jest postacią inspirującą; zupełnie nieuchwytną; wymyka się opisom. Może był manipulantem; hochsztaplerem; może świętym; może jedno i drugie naraz. Może naprawdę chciał powołać system etyczny; który pochyla się nad ludzką biedą emocjonalną; duchową. Może ze słabości i błędów próbował budować wartość. Czy mu się udało? Czy jest komuś dzisiaj potrzebny taki „czarodziej”? Twórcy spektaklu odnajdują w postaci Towiańskiego kogoś; kto likwiduje czarno-białe oceny ludzi; ich doświadczeń; który rozsadza społeczne schematy; konwencje; kategorie normy; dobra i zła. Który w zachowaniach niegodnych; niemoralnych; słabych widzi raczej rozpacz i biedę ludzką niż zło. Dla którego najgorsze winy są najdotkliwszymi krzykami rozpaczy. Przedstawienie to forma rozliczenia się ze sobą; ze swoim mitem; ze swoją historią osób związanych z Kołem Sprawy Bożej. Twórcy spektaklu próbują odpowiedzieć na pytanie; kim mogą być dla nas dziś ci ludzie; ile z ich myślenia; czucia; tworzenia zostaje w nas? Jak silnie żyją w nas romantyczne mity; których członkowie Wielkiej Emigracji byli poniekąd twórcami i dystrybutorami? Do czego dzisiaj służą idee romantyzmu? I najważniejsze pytanie – czy można spojrzeć na polski romantyzm inaczej; czy polski romantyzm może przestać być ideologiczną tarczą antyrakietową? Spektakl podejmuje wielokierunkową próbę zdemilitaryzowania takich pojęć jak naród; Bóg; ojczyzna; honor; które w romantyzmie rozstały uzbrojone i które rozpędzone biegną przez miliony ciał do dziś. Jolanta Janiczak

 

obsada