Zapowiedź premieryw TV Szot 27 Akcja sztuki rozgrywa się na Przełęczy Dujawa (słow. Priesmyk Dujava; 556 m n.p.m.) – na na granicy polsko-słowackiej; w granicznym (wododziałowym) łańcuchu Beskidu Niskiego. W miejscu tym; do grudnia 2007 roku; działało drogowe przejście graniczneKonieczna – Becherov. Obecnie; po wejściu Polski do strefy Schengen; przejście zniknęło; a pojawiło się oczekiwanie na NOWE; ale czy na pewno LEPSZE? I czy przez wszystkich witane z taką samą radością? Czy to prawda; że granica; „najświętsza ziemia kraju” została sprzedana i przez przełęcz poleci „magistrala łącząca dwa światy; zlewisko rzek morza Bałtyckiego i zlewisko morza Czarnego; karpacka brama; sześciopasmówka Dujawa…”? A jak już powstanie; to „stamtąd; z całego tamtąd; z północy na południe i tamtąd z południa na północ. Wszystko tędy pojedzie; arbuzy; volvo; kebaby; ryby; drożdże; plejstejszyny; rachatłukum; serwery; dekodery; kumin; czarczafy; imbryki; hybrydowe silniki; zebediko; lampy; alladyny; technologie; futurologie; orient; okcydent; aja sofia; brama brandenburska; pomidory; zmywarki; posypywarki; kremy do wąsów; inne kremy…”? Ale STARE; powołując się na wolność wyboru; jakoś nie nie chce się modernizować. Mediao spektaklu”Czekając na Turka”: Krakowski Stary Teatr kończy sezon najnowszą sztuką Andrzeja Stasiuka – groteską „Czekając na Turka” wreż. Mikołaja Grabowskiego – napisaną wramach pilotowanego przez Goethe Institut międzynarodowego projektu „After the Fall – Europe After 1989”. Na dawnej granicy polsko-słowackiej; pod kikutem nieużywanego szlabanu; spotykają się „sieroty po Schengen”: emerytowany pogranicznik Edek (Jan Peszek); prowadząca blaszak zalkoholem Marika (Iwona Bielska) oraz trzyosobowy chór eksprzemytników. Ludzie; którym graniczny szlaban dawał nie tylko chleb; ale także poczucie wartości itożsamości – wynik prostego inamacalnego podziału: my tu – oni tam. Wraz zmłodym ochroniarzem Patrykiem (Piotr Głowacki) pojawia się elektryzująca wieść: dawną polsko-słowacką granicę kupił Turek. Oczekiwanie na jego przybycie wypełnią wybuchy buntu Edka przeciw globalizacji; Unii Europejskiej iwszelkim obcym oraz rzewne wspomnienia. Turek (awłaściwie Turczynka); wprzeciwieństwie do Beckettowskiego Godota; wkońcu się zjawia iinformuje oplanach przekształcenia terenu wpark tematyczny pod hasłem „strefa graniczna”: zujadającymi psami; kontrolą paszportów; uzbrojonymi strażnikami iszczwanymi kontrabandzistami. Miejscowi mogą zostać konsultantami albo zagrać samych siebie. Stasiuk; od lat komentujący procesy globalizacyjne zpunktu widzenia mieszkańca wioski wBeskidzie Niskim; przesadnie swoją wizją świata nie zaskakuje. Za to doskonale potrafi bawić się schematami; awidownia razem znim. (POLITYKA; Aneta Kyzioł „Sieroty po Schengen”; 3 lipca 2009)Marika wyjawi wreszcie swoją prawdziwą tęsknotę za lepszym życiem. To jedna z najpiękniejszych scen w przedstawieniu; kiedy Iwona Bielska; siedząc obok grającego Patryka Piotra Głowackiego; który opowiada jej o Londynie; całą sobą widzi to wymarzone miasto. Wzruszający jest też Jan Peszek; który w końcu przestaje być nieznośnym emerytem i w ciągu jednej chwili staje się zmęczonym; starym człowiekiem; przerażonym tym; co go może spotkać. (Magda Huzarska; Polska Gazeta Krakowska online) Chór grany świetnie przez Zbigniewa W. Kaletę; Wiktora Logę-Skarczewskiego i Jacka Romanowskiego skrada się po scenie i tańczy w przerysowanych układach choreograficznych. Wibruje; skandując albo śpiewając na głosy. Nuci „Płonie ognisko” z melancholijnie brzmiącą partią o rycerzach; którzy strzegli naszych granic. I tu reżyser Mikołaj Grabowski dotyka istoty narodowych stereotypów – ostatnio takim rycerzem był komunistyczny urzędnik Edek; kuzyn bohatera z „Tanga” Mrożka. Cham; choć już nieco uładzony. (…) Brawa należą się Janowi Peszkowi. Znany z ról anarchistów i odmieńców potrafił obronić racje Edka. (…)Mocna finałowa scena reaktywacji przejścia granicznego; z reflektorami i szczekaniem psów; to krzyk przeciwko robieniu z Europy wesołego miasteczka; którego mieszkańcy mają zapaść na amnezję i przeliczać wszystko na szmal. Grabowski dodał ironicznie od siebie; że interes na historii robią wszyscy. Tylko my wciąż żyjemy przeszłością; w świecie symboli. (Janusz Cieślak; Rzeczpospolita; nr 144) Projekt „After the Fall – Europe After 1989” Spektakl Starego Teatru jest częścią projektu „After the Fall – Europe After 1989”; realizowanego przez Goethe Institut; Staatschauspiel Dresden i Theaterbüro Mülheim i współfinansowanego przez niemieckie Federalne Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Do udziału w tym przedsięwzięciu zaproszonych zostało 19 pisarzy z 15 krajów. Ich zadanie polegało na napisaniu sztuk; odzwierciedlających rezultaty społecznych i politycznych przemian w ich krajach w ciagu 20 lat od upadku muru berlińskiego; dzielącego nie tylko miasto; ale i całą Europę na dwa obozy. W projekcie; obok Andrzeja Stasiuka z Polski; uczestniczą m.in. Nicoleta Esinencu z Mołdawii; Sarah-Jane Dickenson z Wielkiej Brytanii; Jurij Andruchowicz z Ukrainy czy niemiecki pisarz Dirk Laucke. Napisane na zamówienie Goethe Instutut sztuki zostaną wystawione przez 16 uczestniczących w projekcie teatrów z Belgii; Czech; Danii; Finlandii; Holandii; Irlandii; Niemiec Polski; Rumunii; Serbii; Szwecji; Wielkiej Brytanii i Węgier. W listopadzie 2009 roku spektakle zostaną zaprezentowane – i skonfrontowane – w ramach finałowego przeglądu w Dreźnie i Mülheim.