Repertuar
Starosta kaniowski
Reż. Maria Spiss
ul. Jagiellońska 1
Data
premiery
2009
czas
trwania
Starosta kaniowski – montaż tekstów sarmackich Komuż nie znany pan Potocki; starosta kaniowski; na którego rachunek nakarbowano wszystkie gwałty; jakie przez półtorasta lat może robiły się na Rusi; a bez wątpienia; że i on sam niemało ich napłatał. Ale i on pod pewnym względem służy za dowód; że była u nas sprawiedliwość. Wszak ci on żadnego szlachcica nie zabił; tylko gęsto sypał plagi na tych; do których coś upatrzył; co nie było trudno; bo był chimeryk. Przecie miliony miał po rodzicach; posiadał starostwa intratne; grosza na przepych nie marnował; owszem; był wielkim gospodarzem. Ile bowiem batogów sypnął był jedną ręką; tyle potem tysięcy drugą na zagojenie pierwszych dawał. To tu razu jednego powiedział pewnemu szlachcicowi; co mu naprzykrzał się w karczmie: „Ne ma hroszy; ne budu byty” [Nie ma pieniędzy; nie będę bił]. Henryk Rzewuski; Pamiątki Soplicy Mikołaj Bazyli Potocki; starosta kaniowski; słynął ze swoich wybryków; dziwactw i hulaszczego życia. Dziedzic obszernych dóbr na Ukrainie za sprawą swoich niesamowitych wyczynów już za życia stał się legendą i jedną z najczęściej opisywanych postaci w szlacheckich podaniach i wspomnieniach. Prawdziwe i zmyślone wydarzenia z jego życia; które złożyły się na scenariusz spektaklu Starosta kaniowski; znajdziemy w utworach Józefa Ignacego Kraszewskiego; Michała Grabowskiego czy Henryka Rzewuskiego. W spektaklu przygotowywanym przez Marię Spiss wykorzystane zostały ponadto fragmenty Króla zamczyska Seweryna Goszczyńskiego oraz powieści Błogosławiona wina (Beatum scelus) Zofii Kossak-Szczuckiej. Maria Spiss zderza ze sobą teksty literackie o bohaterze oraz inne utwory literatury polskiej; aby naszkicować sylwetkę starosty kaniowskiego z różnych stron. Próba scenicznej rekonstrukcji postaci Potockiego to okazja do szukania prawdy o sarmackiej naturze; która wyłania się z mozaiki rodzajowych scen i sytuacji. W jednej postaci mieszczą się nieokiełznana fantazja i okrucieństwo; popęd do pijackich wybryków i używania życia oraz dewocyjna religijność. Starosta kaniowski; postać nieprzewidywalna i pełna sprzeczności; zostaje naszym przewodnikiem po duszy polskiego Sarmaty.
obsada
- Grzegorz Grabowski Kanonik; Kozak Szulak; Atamanowicz
- Aleksander Fabisiak (gościnnie) Kardynał; Szlachcic
- Starosta kaniowski
- Iwona Budner Szlachcianka; Chłopka; Matka; Prisieczka; Starościna
- Zygmunt Józefczak Szlachcic; Cyrulik
- Szlachcic; Hrabia Gozdzki
- Natalia Kalita Ministrant, Panna Młoda, Hanna, Żołnierz
Twórcy
- Łukasz Błażejewski scenograf