Swój rozwój w XIX wieku Stary Teatr zawdzięczał takim dyrektorom jak Hilary Meciszewski, a zwłaszcza Stanisław Koźmian, autor istotnych reform w dziedzinie sztuki aktorskiej i reżyserii, które przyczyniły się do powstania słynnej „szkoły krakowskiej” – sposobu gry oraz zespołowego myślenia o teatrze, przenoszonych przez aktorów na inne polskie sceny. O sile krakowskiego Teatru decydowali wówczas tak wybitni aktorzy, jak: Helena Modrzejewska, Antonina Hoffman, Bolesław Ładnowski, Feliks Benda, Bolesław Leszczyński czy Ludwik Solski. Następny „złoty okres” dla Starego Teatru nastał po II wojnie światowej, za sprawą wybitnych dyrektorów, którzy dbając o wysoki poziom artystyczny krakowskiej sceny, wprowadzali interesujący repertuar, zarówno klasyczny (Ajschylos, Eurypides, Szekspir, Czechow, Dostojewski, Ibsen, Shaw), jak i współczesny (Ionesco, Camus, Dürrenmatt, Witkacy, Mrożek, Różewicz). Sceną przy placu Szczepańskim zarządzali kolejno Władysław Krzemiński (1957-1963), Zygmunt Hübner (1963-1969), Jan Paweł Gawlik (1970-1980), Stanisław Radwan (1980-1990), Tadeusz Bradecki (1991-1996), Krystyna Meissner (1997-1998), Jerzy Bińczycki (lipiec-październik 1998), Ryszard Skrzypczak (dyrektor naczelny 1998-2003), Jerzy Koenig (dyrektor artystyczny 1998-2002), Mikołaj Grabowski (2002-2012) Jan Klata (2013-2017), Marek Mikos (2017-2020) i Waldemar Raźniak (2020-2024).

Legendę i artystyczną renomę Starego Teatru współtworzyli przez lata tak wielcy artyści jak: Tadeusz Kantor, Lidia Zamkow, Jerzy Grotowski, Zygmunt Hübner, Konrad Swinarski, Jerzy Jarocki, Andrzej Wajda, Krystyna Zachwatowicz, Jerzy Grzegorzewski, Stanisław Radwan, Zygmunt Konieczny, Zofia i Jerzy Skarżyńscy, Jerzy Juk-Kowarski, Wojciech Krakowski, Kazimierz Wiśniak, Krystian Lupa, Paweł Miśkiewicz, Mikołaj Grabowski i wielu innych. Swoje debiutanckie przedstawienia przygotowali tu Grzegorz Jarzyna i Krzysztof Warlikowski. Z zespołem Starego Teatru w ostatnich latach pracowali uznani reżyserzy młodego i średniego pokolenia, m.in: Maja Kleczewska, Anna Smolar, Monika Strzępka, Barbara Wysocka, Michał Borczuch, Wojciech Faruga, Krzysztof Garbaczewski, Jan Klata, Wojciech Klemm, Marcin Liber, Wiktor Rubin, Paweł Świątek czy Michał Zadara.

Od września 2024 roku dyrektorką Narodowego Starego Teatru jest Dorota Ignatjew.

Obecny repertuar teatru tworzą zarówno inscenizacje tekstów współczesnych, jak i reinterpretacje klasyki, a także nowatorskie projekty multimedialne i muzyczne. Stary Teatr pozostaje otwarty na młodych twórców: reżyserów, scenografów, kompozytorów i choreografów oraz nową dramaturgię – wiele inscenizowanych tekstów zostało napisanych specjalnie dla naszego teatru (m.in. przez Jolantę Janiczak, Pawła Demirskiego czy Michała Kmiecika). Obszar eksperymentów artystycznych wyznaczają spektakle warsztatowe, pokazy wideo i słuchowiska teatralne, wystawy, instalacje oraz spotkania z ludźmi teatru. Od 2009 do 2019 roku Stary Teatr współtworzył międzynarodową sieć Mitos21: European Theatre Network, zrzeszającą prestiżowe europejskie teatry. W ramach tej współpracy powstają wspólne, międzynarodowe projekty teatralne.

Od czerwca 2021 ponownie jesteśmy w gronie teatrów zrzeszonych w Unii Teatrów Europy.