Jubileusz 240-lecia. Fenomen Starego.
W 2021 roku świętowaliśmy jubileusz 240-lecia powstania teatru repertuarowego w Krakowie. Historia jego istnienia, chociaż burzliwa i rwana, jest pars pro toto historią polskiego teatru i jego najważniejszych zjawisk. Przez cały ten czas Staremu Teatrowi udało się zachować swoją wyjątkowość.
Na pytanie „jaki powinien być Narodowy Stary Teatr” odpowiedzią może być zatem próba zrozumienia czym Stary Teatr był i jak stał się samym sobą. Wszak nadany oficjalnie status „narodowego” postrzegać można jako swoistą ochronę tego niezwykłego w skali naszego kraju fenomenu. Fenomen Starego Teatru – tak należałoby nań spojrzeć.
Postanowiliśmy, by pytanie o przeszłość, teraźniejszość i przyszłość Starego Teatru zostało naświetlone cytatami zaczerpniętymi z wypowiedzi legendarnego Konrada Swinarskiego i, niesłusznie dziś zapomnianej Lidii Zamkow.
I to naświetlone w sposób dosłowny, bo w oknach Muzeum Starego Teatru (MICET) zostały zamieszczone neony z hasłami jubileuszowymi:
„Teatr – spójnia myśli” – Konrad Swinarski
Słowami Swinarskiego chcemy prowokować; chcemy zaproponować je, ale jednocześnie kłócić się z nim (sam Swinarski użył go zresztą mocno krytycznie), chcemy zbadać jego aktualność. Czym jest spójnia? Czy chodzi o jednotę poglądów, gustów estetycznych, zapatrywań na świat? Czy może jedynie o grunt spotkania, o miejsce, w którym można spróbować wspólnie porozmawiać o problemach otaczającej nas rzeczywistości, spróbować zdiagnozować je i poszukać ich rozwiązań? I czy teatr wciąż może być takim miejscem?
„A ja chcę, by widz ostro widział” – Lidia Zamkow
Lidia Zamkow była jedną z najaktywniejszych reżyserek w XX-wiecznej historii Starego Teatru. Jubileusz 240-lecia chcemy więc wykorzystać i do tego, by przypomnieć tę niezwykłą kobietę, pozostającą dziś w cieniu swoich kolegów po fachu. A jednocześnie – przypomnieć jej marzenie. Pragnienie Zamkow jest wyzwaniem dla wszystkich stron teatralnego spotkania: ostrość widzenia zobowiązuje twórczynie i twórców, zobowiązuje też tych, którzy siadają na widowni. Wszak, by posłużyć się bon-motem innego krakowskiego artysty, do teatru nie wchodzi się bezkarnie.
17 października, obchodziliśmy 240 – lecie zatwierdzenia przez władze miasta zgody na uruchomienie w Krakowie teatralnej działalności repertuarowej. W ramach obchodów odbyły się:
- Pokaz spektaklu „Halka” w reżyserii Anny Smolar; po spektaklu na Dużej Scenie przemówienie Prezydenta Krakówa – prof. Jacka Majchrowskiego w gronie dyrektorów krakowskich teatrów;
- Wieczorny mapping Fenomen Starego na fasadzie naszego gmachu przy Placu Szczepańskim: w telegraficznej galopadzie odbyliśmy podróż przez dwadzieścia cztery dekady ewolucji architektury, zespołu i wydarzeń kształtujących oblicze Starego Teatru.
- Tego dnia swoją działalność zainaugurował również SKLEP TEATRALNY, zlokalizowany w Muzeum Starego Teatru (MICET), w którym można nabyć gadżety teatralne oraz przygotowane specjalnie na Jubileusz wydawnictwo „FENOMEN STAREGO”.
Podczas gali jubileuszowej życzenia Staremu Teatrowi złożyli:
Gabor Tompa – prezydent Unii Teatrów Europy, do której Stary Teatr ponownie dołączył,
Maria Reviakina – dyrektor generalna Festiwalu Złota Maska w Moskwie
oraz
Patrick Spottiswoode – założyciel Działu Edukacji teatru The Globe w Londynie.
Sezon jubileuszowy to także dziesięć premier, imprezy towarzyszące, a także kilka niespodzianek, które przygotowaliśmy dla naszych Widzów.
Jubileusz został dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
