Aktualności

Andrzej Wajda SPOJRZENIA

Andrzej Wajda SPOJRZENIA

Od 18 maja do 11 czerwca 2017:

projekcje filmowe, wystawy, rozmowy poświęcone twórczości jednego z najwybitniejszych europejskich reżyserów teatralnych i filmowych.

 

Musiał mieć wyjątkowy dar patrzenia, łowienia rzeczy ulotnych. Uważne spojrzenie nie jest egoistyczne, tylko twórcze. Uruchamia wrażliwość innych. Wajda robił filmy i sztuki teatralne dla jednego, przechwyconego obrazu. Taki obrazem było gigantyczne śmietnisko w Popiele i diamencie, czy scena czytania fragmentu Biblii w Biesach.

Jego twórczość oscyluje między idyllą a katastrofą, jak w Lotnej czy Nocy listopadowej. Czyste piękno, do którego tęskni, jest zawsze okupione wizją śmierci. I choć nam się nie należy, ostatecznie u Wajdy to ono zwycięża, jak we Wszystko na sprzedaż – filmie w całości złożonym z ulotnych spojrzeń, czy teatralnej Zbrodni i karze, inscenizowanej filmowym kadrem. To się łączy z wielką tajemnicą Wajdy: wiarą w spojrzenie, które przetrwa, kiedy jego już między nami nie będzie.

Tadeusz Sobolewski

 

Andrzej Wajda zadebiutował w Starym Teatrze Weselem S. Wyspiańskiego w 1963 roku, ostatnią produkcję – Makbeta W. Szekspira – przygotował na Dużej Scenie w 2004 roku. W trakcie czterdziestu lat pracy w Starym zdążył nie tylko wyreżyserować 18 spektakli, 14 Teatrów Telewizji i 19 filmów, zrewolucjonizować myślenie o przestrzeni scenicznej i odebrać Oscara za całokształt twórczości, ale – przed wszystkim – rozkochać w sobie tłumy widzów, których nastroje potrafił czytać jak nikt inny.

Program:

 

Andrzej Wajda SPOJRZENIA – wystawa
MICET/Narodowy Stary Teatr, ul. Jagiellońska 1, Kraków

Otwarcie wystawy: 18 maja, 2017, godz. 18.00
Wystawa czynna: wt-niedz,  godz. 11.00-19.00,  czas trwania 18.05-11.06.2017. Wejście w ramach biletu do MICET.

 

Andrzej Wajda zrealizował w Starym Teatrze 18 sztuk. Wesele i Noc listopadowa Stanisława Wyspiańskiego, Biesy oraz Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego,  Hamlet i Makbet Williama Shakespeare’a to spektakle wyznaczające wyjątkowe miejsce Starego Teatru w polskiej kulturze. Niezwykła wartość inscenizacji Wajdy polega na krytycznym dialogu z polską myślą romantyczną oraz z czasem, w którym tworzył oraz na doskonałym kadrowaniu scenicznych obrazów.

„Myślę, że siła Wajdy, jego rola narodowego artysty polegała właśnie na tym, że przywoływał wizję Polski, której nie ma, która jest zawsze przed nami (albo ukryta w nas) – nie zawłaszczona przez żadną ideologię” pisał po śmierci Artysty Tadeusz Sobolewski.

Wystawa Andrzej Wajda. Spojrzenia pokazuje osobę i twórczość reżysera z wielu perspektyw. Sceniczne błoto z Biesów, kostiumy z Wesela, Nocy listopadowej czy Makbeta, archiwalne zdjęcia i nagrania tworzą unikalną scenograficzną instalację.

Wystawie towarzyszy unikalna publikacja – notes z rysunkami scenicznymi Andrzeja Wajdy do Zbrodni  i kary z 1984 roku.

Aranżacja wystawy: Krystyna Zachwatowicz-Wajda

 

Krystyna Zachwatowicz-Wajda Master Class Scenografia – warsztat wokół Zbrodni i kary

MICET, ul. Jagiellońska 1, Kraków
20 maja, 2017, godz. 10.00-13.00

Zapisy na warsztat: info@micet.pl

 

Scenograf musi być przygotowany, jakby sam miał reżyserować sztukę. Powinien stworzyć własny egzemplarz reżyserski, służący konfrontacji swojej wizji z pomysłem reżysera.

Krystyna Zachwatowicz pracowała z największymi reżyserami w polskim teatrze. W Starym współtworzyła legendarne przedstawienia Konrada Swinarskiego (Nie-boska komedia, Dziady) i Jerzego Jarockiego (Matka, Szewcy). Jest autorką scenografii do przedstawień Andrzeja Wajdy, począwszy od Biesów w 1971 roku (m.in. Zbrodnia i kara, Hamlet IV, Wesele, Makbet).

Podczas warsztatu artystka opowie o pracy scenografa nad tekstem, współpracy z reżyserem i pracownikami technicznymi teatru. Przedmiotem analizy będzie telewizyjna wersja Zbrodni i kary, spektaklu wystawionego przez Wajdę w Starym Teatrze w 1984 roku.

Z moich poprzednich doświadczeń wiedziałem już, że przenosząc na scenę Dostojewskiego, nie wolno biec za akcją jego powieści, gdyż teatr i tak nie odda gąszczu wydarzeń opisanych z taką siłą wizualną na każdej stronicy jego prozy.(…) Przeczytałem na nowo to, co jest w niej najbardziej dramatyczne, a więc nie opis zbrodni, lecz zmagania słowne (…), cały dramatyzm dochodzenia do świadomości zbrodniarza Raskolnikowa i do prawdy komisarza policji.

Chcieć zabić i zabić naprawdę to zasadnicza różnica, zwłaszcza w dzisiejszym świecie, który rojenia miesza z rzeczywistością. (…) Powieść nie pyta, kto zabił, ale szuka odpowiedzi – dlaczego! To również musi stać się treścią widowiska teatralnego.

W czasie pracy przybliżałem się kilkakrotnie z moim reżyserskim stolikiem do aktorów i tym sposobem odnalazłem optymalną odległość, z jakiej przyszła widownia powinna im się przyglądać. Jest to – najogólniej biorąc – dystans, który pozwala widzowi przyjrzeć się twarzom aktorów w dużym zbliżeniu. Intymność tej relacji trochę przypomina telewizję czy studio.(…) Ograniczyłem widownię do siedemdziesięciu miejsc.

Ostatecznie zdecydowaliśmy z Krystyną grać spektakl na samej scenie Starego Teatru. Jest to wysoka, pomalowana na czarno przestrzeń z prymitywnymi urządzeniami sznurowni, zniszczoną podłogą, z otworem w środkowej ścianie, który pogłębia scenę o kilka metrów.

Wyznaczając przestrzeń do grania i dzieląc ją mniej lub bardziej przeszklonymi ściankami, (…) Krystyna wyznaczyła również zadanie scenografii w tym spektaklu, określając je jednym słowem: podglądanie! (…) Podsłuchiwanie i podglądanie odgrywa w powieściach Dostojewskiego wielką rolę. Towarzyszące mu ekscytująco – zawstydzające uczucie miało w naszym projekcie zdominować widownię, która ogląda rzecz jak gdyby nie dla niej przeznaczoną, istniejącą niezależnie od widza. Stąd coraz śmielej wprowadzaliśmy na scenę ścianki odgradzające akcję od widzów, aktorzy znikali za nimi, zachowując się tak, jak gdyby grali wyłącznie dla siebie.

Do wystawienia Zbrodni i kary w Starym Teatrze nakłonił mnie Jerzy Stuhr, twierdząc, że jest w tej sztuce rola dla niego właśnie teraz, kiedy jest dokładnie w wieku Porfirego. (…) Realizował swoją wymarzoną rolę z dnia na dzień w skupieniu i ze świadomością, którą rzadko zdarzało mi się widzieć w mojej długiej pracy reżyserskiej.

Andrzej Wajda o Zbrodni i karze, (w:) Kino i reszta świata. Autobiografia, Znak, 2013

 

Wajda Ze Studentami

Akademia Sztuk Pięknych, pl. Matejki 13
21 maja, 2017, godz. 11.00-13.00

Wykłady i wystawy – Andrzej Wajda w Katedrze Scenografii ASP w Krakowie

 

Między Obrazami – pokaz filmu Biesy po latach wraz ze spotkaniem

Narodowy Stary Teatr, ul. Jagiellońska 1
21 maja, 2017, godz. 17.00

Pokaz dokumentalnego filmu Andrzeja Wajdy Biesy po latach (2013). Po projekcji o twórczości reżysera rozmawiać będą: Jerzy Stuhr, Jerzy Radziwiłowicz i Tadeusz Lubelski.

Biesy wystawione w 1971 roku w Starym Teatrze w Krakowie to jeden z najważniejszych spektakli zrealizowanych przez Andrzeja Wajdę. Przyjęte entuzjastycznie przez publiczność, przez dziesięć lat nieprzerwanie pozostawały w repertuarze teatru. W zrealizowanym w 2013 roku dokumencie wybitny reżyser, a także twórcy i obsada spektaklu, opowiadają o procesie jego powstania. O kreacjach aktorskich opowiada Wojciech Pszoniak, który wspomina „pracę w wojennych warunkach”, a także Jan Nowicki, określający przedstawienie mianem „bajecznego przekleństwa” i „rzeczy, na którą czeka się całe życie”. Krystyna Zachwatowicz opowiada o pracy nad kostiumami i scenografią do spektaklu, zaś kompozytor Zygmunt Konieczny wspomina niezwykle odważną, jak na tamte czasy, ścieżkę dźwiękową. Dla samego Wajdy, który był już wówczas znanym i cenionym twórcą, praca nad spektaklem zaowocowała refleksją:  jeśli „mogę zrobić Biesy, to mogę wszystko”. Reżyser tłumaczy również, co go inspirowało w czasie pracy nad spektaklem, gdzie tkwił geniusz tekstu Dostojewskiego i dlaczego przedstawienie mogło powstać jedynie w Krakowie.

Film jest koprodukcją Narodowego Instytutu Audiowizualnego.

 

Nic Dla Siebie – Manggha Wajdy

Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, ul. M. Konopnickiej 26
27 maja, 10 czerwca godz. 11.00-12.00, 14.00-15.00, zapisy na muzeum@manggha.pl

Spotkania i prezentacje wybranych obiektów podarowanych Muzeum Manggha przez Wajdę.

 

Pejzaże i Przestrzenie

MICET/Narodowy Stary Teatr, ul. Jagiellońska 1, Kraków
28 maja, 3 czerwca godz.11.00-13.00, zapisy: info@micet.pl

Kuratorskie oprowadzanie po wystawie Andrzej Wajda SPOJRZENIA

 

Architekt Wyobraźni

Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, ul. M. Konopnickiej 26
28 maja, godz. 17.00-19.00

Przedpremierowy pokaz filmu Idea jest najważniejsza – architektoniczne pasje Andrzeja Wajdy reż. Jacek Link-Lenczowski, scen. Krzysztof Ingarden, 2017

 

Sztuka Patrzenia

Muzeum Narodowe, Gmach Główny, al. 3 Maja 1, Kraków
3 czerwca, godz. 13.00, 11 czerwca godz. 11.00

Spacer z kustoszem Anną Budzałek po Galerii Sztuki Polskiej XX wieku śladem malarzy, którzy inspirowali Andrzeja Wajdę.

Świat opowiadany oczami malarzy, których sztukę można oglądać w Muzeum  oddziaływał również na twórczość Andrzeja Wajdy. Spotkanie z dziełami tych artystów, którzy mieli wpływ na rozwój stanowić może ciekawą opowieść o tym jak można oglądać świat poprzez sztukę.

 

Nie/Pokoje. 5 Przestrzeni Ciała

MICET/Narodowy Stary Teatr, ul. Jagiellońska 1
4 czerwca, godz. 13.00, 8 czerwca, godz. 17.00, zapisy: info@micet.pl

Inspiracje Andrzeja Wajdy do Makbeta (2004/10). Oprowadzanie w ramach Miesiąca Fotografii w Krakowie.

 

Teatr TV: Noc Listopadowa

Plac Szczepański, Kraków
10 czerwca, godz. 19.00-22.00

Pokaz Teatru Telewizji Noc listopadowa Stanisława Wyspiańskiego w reż. Andrzeja Wajdy. Wstęp wolny.

 

 

 

Szczegółowe informacje dotyczące poszczególnych wydarzeń można znaleźć na stronach: MICET, Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, ASP, Miesiąc Fotografii w Krakowie

 

Partnerzy projektu:

Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Muzeum Narodowe w Krakowie, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, Miesiąc Fotografii w Krakowie


Powiązane artykuły

NARODOWY SPARING NAUKOWY

Debata-performans towarzysząca spektaklowi "Ziemia jest płaska" w reżyserii Juliana Hetzela.

02-10-2024

Czytaj więcej