Zespół aktorski

Aktorzy

Anna Dymna

Anna Dymna

Absolwentka Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie /1973/

1.07.1973 – Stary Teatr, Kraków

„Anna Dymna jest częścią naszej wrażliwości narodowej i to też jest komplement, bo ona odpowiada za tę część wrażliwą (…). Dymna jest obdarzona czymś lepszym niż charyzmą, bo aurą, (…) jest aktorem z czasów, kiedy aktor miał być nośnikiem piękna. Zewnętrznego i wewnętrznego” (Maciej Stroiński, „Przekrój” online). W „Trąbce do słuchania” Agnieszki Glińskiej „Anna Dymna uosabia tradycję traktowaną w przedstawieniu z sentymentem (…) – gra Marion doświadczoną i zdystansowaną, może nawet nieco melancholijną” (Katarzyna Waligóra, „Teatr”). Gdy „w finale pierwszej części wygłasza jeden z (…) monologów na serio, zwracając się do polskiego gniewu, robi się magicznie” – tak o kreacji aktorki w spektaklu „Rok z życia codziennego w Europie Środkowo-Wschodniej” Strzępki i Demirskiego pisał Tomasz Domagała, który właśnie za te role przyznał Annie Dymnej i Dorocie Pomykale tytuł najlepszej aktorki 2018.

Podobne recenzje otrzymała także za rolę w „Królestwie” Remigiusza Brzyka: „największe wrażenie zrobiła na mnie Anna Dymna i Krzysztof Globisz, para serialowych sprzątaczy (…). Siedząc na proscenium tworzą oni osobny, promieniujący ciepłem krąg, w którym poetyckie wyznanie miłości łagodzi nadciągającą katastrofę” (Magda Huzarska-Szumiec, „Polska Gazeta Krakowska”). Znakomita także w roli Mariny w performatywnym czytaniu „Wujaszka Wani” w reżyserii Agnieszki Glińskiej, gdzie „Wszyscy mają świetną aurę, ciepłą i miłą w odbiorze” (Maciej Stroiński), a także w wirtualnych spektaklach młodych twórców –„Wnętrzu” Wojtka Rodaka i „Klątwie” Macieja Hanuseka. „Radczyni (Anna Dymna) i Klimina (Elżbieta Karkoszka) paradują po scenie zawsze razem, niczym dobre znajome. Wszyscy już jesteśmy z miasta, ale «wiejskość» wyłazi z nas wyraźniej lub słabiej, bardziej lub mniej kompromitująco” – napisała Olga Katafiasz w entuzjastycznej recenzji z „Wesela” AD 2017 (reżyseria: Jan Klata), w którym wielopokoleniowy zespół Narodowego Starego Teatru zademonstrował imponującą skalę swych możliwości.

Anna Dymna – aktorka teatralna i filmowa, pedagog PWST, założycielka fundacji „Mimo Wszystko”, inicjatorka wielu innych przedsięwzięć społecznych, jedna z najbardziej rozpoznawalnych twarzy polskiego teatru – od początku zawodowej drogi związana jest ze Starym Teatrem. Debiutowała wcześnie, podczas I roku studiów w krakowskiej PWST rolą Isi i Chochoła właśnie w „Weselu” w reżyserii Lidii Zamkow (Teatr im. Juliusza Słowackiego). Na scenie Starego Teatru, również jako studentka, po raz pierwszy pojawiła się w „Królu Mięsopuście” w reżyserii Bohdana Hussakowskiego.

Mistrzyni kontrastów, subtelnej liryki, żywiołowej pasji istnienia, sardonicznego humoru, autoironii. Początek jej kariery wyznaczają kreacje w inscenizacjach Andrzeja Wajdy (Kora w „Nocy listopadowej”), Konrada Swinarskiego (Dziewczyna w „Dziadach”), Jerzego Jarockiego (Ania w „Wiśniowym sadzie”), które współtworzyły historię Starego Teatru. Jej aktorstwo było wypadkową wielkiej urody, dziewczęcego wdzięku połączonych z odwagą, scenicznym temperamentem, siłą środków wyrazu. Przełomowymi punktami jej drogi aktorskiej okazały się role w przedstawieniach Jerzego Grzegorzewskiego: rozedrgana, wirująca Zosia w „Weselu”, namiętna, zatopiona w surrealistycznej przestrzeni Nina Zarieczna w „Dziesięciu portretach z czajką w tle” wg Czechowa oraz – po latach – tragikomiczna w swej rozpaczy Praskowia Iwanowna w „Śmierci Iwana Ilijcza” wg Tołstoja. Role fertycznej, rozerotyzowanej Postoliny w „Zemście” oraz zdradzającej męża obłudnicy w farsie „Słomkowy kapelusz” (w reżyserii Andrzeja Wajdy) ukazały potencjał komiczny aktorki, lekkość wspartą mistrzostwem warsztatu, a jej Gospodyni w „Weselu” u tegoż reżysera – emanowała mądrością dojrzałej kobiecości. Nasycona zmysłowością Adela z „Republiki marzeń” wg Schulza oraz władcza Hipolita w efektownym teatralnie „Śnie nocy letniej” powstały we współpracy z Rudolfem Zioło. Spotkanie z Kazimierzem Kutzem, najpierw przy realizacji znakomitych spektakli Teatru TV, potem w teatrze żywego planu, zapoczątkowało nowy rodzaj ról, łączących charakterystyczne aktorstwo z prawdą psychologicznej refleksji.

Kolejną metamorfozą artystyczną było odważne otwarcie się aktorki na nowy teatr. Artystka stworzyła role wbudowane w pulsującą współczesność, wpisując się w nurt autorskich inscenizacji Jana Klaty. Wyłaniająca się z dymów postać odzianej w za ciasną suknię ślubną Klitajmestry w „Orestei”, która czułość miesza z okrutnym cynizmem, macierzyństwo z bezwzględnością walki o władzę, a chwilę po zbrodni bierze w zakrwawione dłonie papierosa – genialnie łączy komiksową heroinę z morderczynią z pierwszych stron gazet. Baśka Wołodyjowska – rola w „Trylogii” wg Sienkiewicza pełna brawurowego komizmu, fizycznej ekwilibrystyki „do utraty tchu”, walki o miłość z bezwzględnością czasu – wygrywa z mitem postaci. Role stworzone w przedstawieniach Marcina Libera to: Matka C Od Pieśni w „Być jak Steve Jobs” z gniewem melorecytująca rockowe protest- songi oraz tytułowa postać w spektaklu „Stara kobieta wysiaduje”, która „rozpaczliwie chwyta ostatnie resztki uczuć, emocji, ciągle jeszcze pragnie czuć, przeżywać, być, później już tylko przygląda się światu” (Michał Centkowki, dwutygodnik, com). Zachwyciła publiczność w „Płatonowie” Bogomołowa jako Nikołaj Trylecki: „Aktorka stworzyła jedną ze swoich najlepszych ról w ostatnim czasie. Jej bohater to człowiek, który wie, że nie można przejmować się miłosnymi uniesieniami, bo przecież przeminą. Siostra Sasza krytykowała Nikołaja za cynizm, a on po prostu wiedział, że nie można się angażować w grę pozorów” – pisał Jacek Cieślak w „Teatrze” (2016/4).

Nagrody

2021 – nagroda im. K. Kutza
2018 – nagroda PAU im. Erazma i Anny Jerzmanowskich
2016 – medal Polonia Minor  przyznany przez marszałka Województwa Małopolskiego wraz z przewodniczącym Sejmiku za szczególne zasługi w działalności na rzecz województwa małopolskiego
2016 – tytuł doktora honoris causa Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie  za zaangażowanie na rzecz poprawy losów osób chorych i niepełnosprawnych
2015 – Radiowa Nagroda im. R. Bobrowskiej za wybitne osiągnięcia w sztuce radiowej oraz promowanie ambitnych gatunków sztuki radiowej
2014 – wyróżniona w plebiscycie Gazety Wyborczej „Najważniejsi ludzie 25-lecia w Krakowie
2010 – Nagroda Honorowa krakowskiej filii Fundacji Kultury Polskiej za zasługi dla kultury polskiej
2007 – Kobieta Roku 2006 – nagroda czytelniczek miesięcznika „Twój Styl” przyznana za działalność charytatywną, przede wszystkim pomoc niepełnosprawnym i chorym.
2000 – tytuł Krakowianka Roku – przyznany po raz pierwszy przez Krakowski Klub Soroptimist International
1999 – Złota Maska – plebiscyt na najpopularniejszą krakowską aktorkę
wspomagające stowarzyszenia i organizacje osób niepełnosprawnych
1998 – Złota Maska – plebiscyt na najpopularniejszą krakowską aktorkę
1996 – Złota Maska – plebiscyt na najpopularniejszą krakowską aktorkę
1996 – XXXVI Kaliskie Spotkania Teatralne nagroda aktorska za rolę Krystyny w przedstawieniu „Wznowienie” M. Wojtyszki, reż. M. Wojtyszko
1995 – czytelnicy krakowskiego tygodnika „Przekrój” wybrali aktorkę Prezydentem Galerii Pięćdziesięciolecia
1994 – czytelnicy „Gazety Krakowskiej” przyznali aktorce tytuł Człowieka Roku’ 94 – za wspaniałe kreacje teatralne i filmowe, za wrażliwość i aktywny udział w akcjach charytatywnych
1993 – XVIII Opolskie Konfrontacje Teatralne – Klasyka Polska – nagroda aktorska za rolę Gospodyni w spektaklu „Wesele” S. Wyspiańskiego, reż. A. Wajda
1993 – nagroda wojewody krakowskiego w dziedzinie teatru
1988 – XIV Opolskie Konfrontacje Teatralne „Klasyka Polska” – nagroda aktorska za rolę Adeli w spektaklu „Republika marzeń” B. Schulza, reż. R. Zioło
1983 – XXII Rzeszowskie Spotkania Teatralne – nagroda publiczności za najlepszą rolę kobiecą – Marii Derkum w spektaklu „Zwierzenia clowna” H. Bölla, reż. M. Grąbka
1983 – nagroda II stopnia Ministra Kultury i Sztuki
1980 – XX Kaliskie Spotkania Teatralne – nagroda aktorska za rolę Niny Zariecznej w spektaklu „Dziesięć  portretów z czajką w tle” wg A. Czechowa, reż. J. Grzegorzewski
1979 – nagroda m. Krakowa w dziedzinie upowszechniania kultury – nagroda dla młodego wyróżniającego się twórcy za osiągnięcia w teatrze i filmie
1977 – nagroda przewodniczącego Komitetu d/s Radia i Telewizji za rolę Kory w spektaklu „Noc listopadowa” S. Wyspiańskiego, reż. A. Wajda

Odznaczenia

2015 – medal „Zasłużony dla polszczyzny”
2014 – Krzyż Komandorski OOP
2006 – Medal Św. Jerzego – przyznany przez redakcję „Tygodnika Powszechnego”
2005 – Złoty Medal Gloria Artis – Zasłużony Kulturze
2005 – Order Ecce Homo – polskie odznaczenie kościelne. Otrzymują je osoby nieskazitelne, uczulone na krzywdę i dające świadectwo wielkiej miłości drugiego człowieka
2004 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
2002 – Order Uśmiechu, powołana również do międzynarodowej kapituły tego orderu
2000 – Medal Św. Brata Alberta za inicjowanie i wspieranie akcji charytatywnych na terenie Krakowa, szczególnie za pomoc na rzecz uchodźców z Kosowa i zaangażowanie w akcje
1989 – Srebrny Krzyż Zasługi

W teatrze

Pozostałe